در دهه های اخیر، مفهوم کمپین مسئولیت اجتماعی به عنوان یک مبحث کلان و مؤثر در عرصه توسعه اجتماعی و اقتصادی جهانی به ویژه مورد توجه برند ها قرار گرفته است. این مسئله از یک سو توسط سازمان ها و شرکت ها به عنوان یک فرصت برای ارتقاء روابط با جامعه و حفظ سرمایه اجتماعی مورد توجه قرار می‌گیرد و از سوی دیگر، توسط جوامع و افراد به عنوان یک نشانه از تعهد اخلاقی و انسان محوری در عملکرد نهاد ها تحلیل می شود.
یکی از جوانب مهم در این زمینه، کمپین های مسئولیت اجتماعی هستند که به عنوان وسیله ای برای ارتقاء ارتباطات مثبت بین شرکت ها و جامعه به کار می‌روند. اما سوالی که اکثر افراد ممکن است داشته باشند این است: “کمپین مسئولیت اجتماعی چیست و چگونه می تواند به بهبود شرایط اجتماعی و محیط زیست کمک کند؟”
در این مقاله که توسط کانون آگهی و تبلیغاتی آرسس خلاقیت هوشمند به تحریر در آمده است، به بررسی مفهوم کمپین مسئولیت اجتماعی پرداخته و نقش این کمپین ها در ارتقاء ارتباطات بین سازمان ها و جامعه، بهبود شرایط اجتماعی، و حفاظت از محیط زیست را بررسی خواهیم کرد. همچنین، مطالب مقاله به تجربیات موفق و نکات کلیدی در اجرای کمپین های مسئولیت اجتماعی نیز خواهد پرداخت.
بررسی مفهوم کمپین مسئولیت اجتماعی
در دوران اوج گیری بیماری کرونا، تجارت و فعالیت های اقتصادی با چالش های فراوانی مواجه شدند و تصمیم گیری های اخلاقی و اجتماعی بر شرکت ها و کسب و کار ها بار سنگینی گذاشت. در این شرایط فوق العاده، مقایسه بین دو کسب و کار متفاوت نشانگر توجه به مسئولیت های اجتماعی و انسان محوری است.
یکی از این کسب و کار ها، کسب و کار “الف”، با عدم رعایت پروتکل های بهداشتی و توجه به سلامت نیرو های خود، به چالش کشیده شده است. این شرکت نه تنها از وسایل ضد عفونی استفاده نمی کند بلکه حتی از نیرو های بیمار خود نیز مراقبت نمی نماید. از سوی دیگر، کسب و کار “ب” با اتخاذ سیاست های دورکاری و ارائه لوازم بهداشتی برای نیرو های خود، نشانگر توجه به اولین اصل بهداشت و ایمنی است.
در این زمینه، اعتماد به یک کسب و کار ضرورت زیادی دارد. شرکت “ب” با پخش ماسک در سطح شهر، نه تنها به فرآیند بهبود شرایط اجتماعی و بهداشت عمومی کمک می کند بلکه نشان می دهد که مسئولیت پذیری و اهمیت انسانی در هسته ارزش های آن قرار دارد.
تلاش برای ارتقاء مسئولیت های اجتماعی نیازمند اقدامات موثر و متناسب با زمینه های فعالیت است. هر کسب و کار، با توجه به ماهیت خود، می تواند برنامه ها و اقدامات مسئولیت پذیرانه‌ای را اجرا کند که به بهبود شرایط اجتماعی، بهداشت عمومی، و حفاظت از مردم محلی کمک کند.
در این مقاله، به تحلیل انواع کمپین های مسئولیت اجتماعی می پردازیم و نشان می دهیم که هر برندی می تواند با توجه به ماهیت خود و بازار هدف، نقش فعالی در پاسخگویی به نیاز های جامعه و مشتریان داشته باشد.
انواع کمپین های مسئولیت اجتماعی
در دنیای امروز، چالش ها و مشکلات جامعه به حدی افزایش یافته اند که نشان دادن مسئولیت پذیری تجارتی و تلاش برای بهبود شرایط جامعه نیازمند تدابیر جدی است. در اینجا، چند راهبرد متنوع از کمپین های مسئولیت اجتماعی را مورد بررسی قرار می‌دهیم:
- حمایت از کودکان کار و ریشه کن کردن این مسئله
در جهت مساعدت از کودکان کار و جلوگیری از این آسیب اجتماعی، کمپین هایی می توانند راه اندازی شوند که به آگاهی آموزی در مورد خطرات کودکان کار و ترویج حقوق کودکان بپردازند.
- خدمات آموزشی رایگان
ترویج آموزش رایگان و دسترسی آسان به آموزش های کیفی، بخصوص برای افراد کم درآمد، می تواند از طریق کمپین های مسئولیت اجتماعی تسهیل گردد.
- حمایت از کسب‌وکارهای محلی و بومی
ارتقاء کسب و کارهای محلی با توجه به نیاز ها و فرهنگ محلی، می تواند از طریق کمپین های مسئولیت اجتماعی ترویج یابد و به توسعه اقتصادی مناطق محلی کمک کند.
- استفاده از منابع تجدیدپذیر
حمایت از پروژه ها و کسب و کار هایی که از منابع تجدید پذیر استفاده می کنند، نه تنها به محیط زیست کمک می کند بلکه برای کمک به توسعه فناوری های پایدار نیز اکمک شایانی می شود.
- کاهش اثرات زیست‌محیطی
افزایش آگاهی در مورد حداقل کردن اثرات منفی بر محیط زیست، به وسیله کمپین های مسئولیت اجتماعی، می تواند به بهبود شرایط زیست محیطی کمک نماید.
- حمایت از خانواده‌های بدسرپرست
ترویج برنامه ها و پروژه های حمایتی برای خانواده های بد سرپرست می تواند از طریق کمپین های مسئولیت اجتماعی، به بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی این خانواده ها کمک کند.
- حمایت از بیماران صعب‌العلاج
تشویق به حمایت مالی و روحی از بیماران صعب العلاج از طریق کمپین های مسئولیت اجتماعی، بهبود اقتصاد و رفاه این افراد را در بر خواهد داشت.
این تنها چند مثال از موارد است که می توانند به عنوان استراتژی های کمپین های مسئولیت اجتماعی در نظر گرفته شوند. این استراتژی ها، بسته به ماهیت و زمینه فعالیت هر کسب و کار، می توانند به بهبود شرایط جامعه و توسعه پایدار کمک کنند.
کمپین های مسئولیت اجتماعی چه سودی برای کسب و کار ها دارند؟
در حالی که هر کسب‌وکار به مفهومی جدا از جامعه معرفی می‌شود، اما نباید این جدایی را به عنوان یک مزیت درک کرد. واقعیت این است که همه ما در یک جامعه زندگی می کنیم و مشتریان ما نیز جزء این جامعه هستند. این نگرش به شدت خطاست که فرض کنیم ما می توانیم مسائل جهان را به تنهایی حل کنیم. بنابراین، انتظاری نداریم که کلیه مسائل گرمایش زمین یا فقر جهانی توسط یک کسب و کار حل شود. افراد انتظار دارند که هر کسب و کار به اندازه توان خود، در جهت بهبود جامعه و محیط زندگی آن ها تلاش کند. بنابراین، بیشتر از این بهانه تراشی نکنیم و به تعهد واقعی خود نسبت به جامعه توجه کنیم.
-
وفاداری مشتریان و کارکنان
ترویج مسئولیت پذیری و تلاش برای بهبود جامعه، مشتریان را به مشتریان وفادار تبدیل می کند. این افراد به عنوان سفیران شما عمل کرده و دیگران را به خرید از شما تشویق می کنند. همچنین، این نگرش باعث افزایش وفاداری کارکنان شما می شود، که تأثیر مستقیم بر بهره وری و عملکرد پروژه ها دارد.
با اجرای کمپین های مسئولیت اجتماعی، نه تنها مشتریان به شما به عنوان یک برند مسئولیت پذیر نگاه می کنند، بلکه کارکنان نیز به شما به عنوان یک فرد معتمد و مسئولیت پذیر انسانی نگاه خواهند کرد. این امر باعث افزایش وفاداری این دو گروه مهم می‌شود.
از طرف دیگر، این کمپین ها نشان می دهند که شما تنها به به دنبال کسب سود نیستید بلکه این موضوع باعث افزایش اعتماد افراد به شما می شود.
-
افزایش درآمد و سود
با اطمینان می توانیم بگوییم که اهتمام شما به مسائل اجتماعی و نیت خیرخواهانه تان، همراه با تلاش برای بهبود جامعه، تنها به معنای انجام یک کار خیر هست، بلکه می خواهید در کنار این خدمات، نیز به سود آوری و درآمد اقتصادی برسید.
در یک تحقیق سیستماتیک، ارتباط بین عملکرد مسئولیت اجتماعی و عملکرد مالی ۱۹۱ شرکت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که این دو با یکدیگر رابطهٔ مثبتی دارند. از این رو، تلاش های شما در زمینهٔ مسئولیت اجتماعی نه تنها به جامعه کمک می کنند بلکه به بهبود عملکرد مالی شما نیز افزوده می‌شوند.
از طرف دیگر، این کمپین ها به افزایش فروش به طور غیر مستقیم نیز منجر می شوند؛ زیرا با جلب توجه مخاطب، اعتماد او را جلب می کنید و او را به سمت خرید هدایت می‌کنید. این افزایش اعتماد، فرصتی را ایجاد می‌کند تا او را به مشتری وفادار تبدیل نمایید.
-
تقویت برند کارفرمایی
آمار ها نشان می دهند که ۸۲ درصد افراد نسل Z، مسئولیت اجتماعی شرکت را یکی از پارامتر های اصلی در تصمیم گیری دربارهٔ انتخاب کارفرمای خود می دانند. این مسئله نشان دهنده اهمیت بالای مسئولیت اجتماعی در چشم این نسل جوان است.
در کنار این، ۶۶ درصد از آن ها اعلام کرده اند که اگر یک شرکت در زمینهٔ مسئولیت اجتماعی به خوبی عمل کند، آمادگی دارند در مقابل کاهش دستمزد قرار بگیرند. این نشان دهنده تأثیر مثبت این اقدامات بر رضایت و تعهد کارکنان است.
اگر هنوز مطمئن نشده اید، باید اشاره کنیم که ۹۲ درصد افراد پس از دریافت پیشنهاد شغلی از یک شرکت با شهرت خوب در زمینهٔ مسئولیت اجتماعی، به کار در آن مشغول نمی شوند. این نشان می‌دهد که تعهد به مسئولیت‌های اجتماعی، به شدت اهمیت آفرین و تصمیم گیرنده در جذب نیرو های کاری ماهر و با اراده می‌باشد.
-
حضور در رسانه ها و خبرگزاری های آنلاین
اجرای کمپین مسئولیت اجتماعی منجر به حضور فعال در خبرگزاری های آنلاین و رسانه های چاپی می شود. این امر امکان دیده شدن بیشتر برند شما را افزایش داده و موجب افزایش آگاهی از برند شما می شود.
همچنین، حضور در رسانه ها نیازمند اطمینان از همخوانی ارزش ها و چشم انداز برند با کمپین مسئولیت اجتماعی است. در غیر اینصورت، ممکن است انتقاد های «سبزشویی» را دریافت کنید که به اشخاص یا کسب و کار هایی اشاره دارد که به منظور کسب منافع بیشتر، خود را حامی محیط زیست نشان می‌دهند.
-
مزیت رقابتی
تعهد به مسئولیت اجتماعی، یک مزیت رقابتی در بازار به حساب می آید، شرکت هایی که به مسئولیت های خود بیشتر پایبندند، به راحتی از مزیت جلب مشتریان بهره مند می شوند.
در مواجهه با برند هایی که کالا یا خدمات مشابه دارند، احتمال اینکه برند مسئولیت پذیر برنده این رقابت شود، بسیار بیشتر است.
از این رو، مشخص است که کمپین مسئولیت اجتماعی فقط یک جنبهٔ زیبایی ندارد. اهمیت دارد که به کاری که انجام می دهید اعتقاد داشته باشید تا در تصمیم گیری مشتریان و کارکنان خود تأثیر گذار باشید. آماده اید استراتژی خود را تدوین کنید؟ پس باید به سمت ایجاد یک برنامه قدرتمند حرکت کنیم!
بررسی چند نمونه کمپین مسئولیت اجتماعی ایرانی
-
کمپین “داستانِ دَستان” (دیجی‌کالا)
در دنیای کسب و کار ها، کمتر کسب و کاری چون دیجی کالا را می یابید که به مراتب اهمیت مسئولیت اجتماعی را درک کرده باشد. طی سال های گذشته، دیجی کالا با اجرای کمپین های متنوع، تلاش کرده است نقش مؤثری در بهبود وضعیت جامعه و زندگی مردم ایفا نماید.
یکی از چالش های جامعه ایران، مشارکت فعالانه افرادی با سوابق زندانی یا ناتوانی های جسمی در فعالیت های اقتصادی است. برخی از این افراد به موسسات خیریه و بازارچه های خاص خود پناه می‌برند، برای توانمند سازی این افراد، دیجی کالا کمپینی به نام “داستانِ دَستان” را آغاز کرد. در این کمپین، نشان “دست مهر” برای محصولات این گروه ها در نظر گرفته شد تا توجه عموم را به سوی آن ها جلب نماید.
همچنین، افراد دارای ناتوانی جسمی قادر به تحویل محصول به انبار های دیجی‌کالا نیستند. به همین دلیل، دیجی‌کالا امکان “تحویل کالای سیار” را برای این افراد فراهم کرد و آموزش هایی نیز برگزار کرد تا آن ها زودتر به بازار برسند. این کمپین اعلام کرد که تا ۶ ماه، از این گروه ها کمیسیون دریافت نخواهد کرد تا این افراد با کمک نشان “دست مهر” به استقلال مالی دست یابند.
ایجاد مراکز کار آفرینی یکی از اقداماتی است که موسسات مردم نهاد و خیریه برای افزایش قدرت اقتصادی خانواده های در معرض آسیب انجام می دهند. اما عدم توانایی در فروش محصولات، این افراد را از استقلال مالی باز می دارد. در این راستا، دیجی‌کالا با اجرای کمپین “داستانِ دَستان”، شرایطی را فراهم آورد تا این افراد بتوانند محصولات خود را به راحتی به دست مشتریان برسانند. با خرید محصولاتی دارای نشان “دست مهر”، مردم نیز می‌توانند به تأمین زندگی شایسته و مشارکت در جلوگیری از مشکلاتی مثل حاشیه نشینی، مشاغل کاذب و سرخوردگی کمک نمایند.
-
معافیت از کمیسیون (اسنپ)
اسنپ با هدف حمایت از زنان سرپرست خانواده، کمپینی با عنوان «همراه با زنان سرزمینم» را برگزار کرد. در دو مرحله این کمپین، به ترتیب ۴۱۷ و ۳۰۳ نفر از زنان سرپرست خانواده که به عنوان راننده در اسنپ فعالیت می کردند، از پرداخت کمیسیون به اسنپ معاف شدند.
اسنپ به دنبال ایجاد شرایطی برای بهبود زندگی این افراد با عدم دریافت کمیسیون از آنها است. این اقدام با هدف فراهم کردن شرایط بهتر زندگی برای این گروه ها انجام شده است. همچنین، افراد مبتلا به هموفیلی که دارای کارت عضویت در کانون هموفیلی ایران هستند، نیز از پرداخت کمیسیون در اسنپ معاف شدند.
نقطه مهم این داستان، ایجاد تسهیلات ویژه برای افراد دارای ناتوانی جسمی است. اسنپ با همکاری مجموعه آموزشی و نیکوکاری رعد، موفق به اضافه کردن ۱۲ هزار راننده دارای ناتوانی جسمی به ناوگان خود شده تا به میلیون ها سفر اسنپی خدمت کنند.
مجموع مبلغ معافیت این افراد تا پایان سال 1402 بیش از 67 میلیارد ریال اعلام شده است.
اسنپ با همکاری موسسات مردم نهاد، تلاش کرده است نقش موثری در بهبود زندگی افراد در معرض آسیب ایفا نماید. این کمپین ها نشان از تعهد اسنپ به بهبود شرایط جامعه و مشارکت فعّال با مردم دارد.
-
تأسیس موسسه “سیمرغ” توسط علی بابا
در بخش انواع کمپین های مسئولیت اجتماعی، به اهمیت هماهنگی فعالیت ها با کسب و کارها اشاره کردیم. یکی از مثال های برجسته این هماهنگی، تأسیس موسسهٔ خیریه “سیمرغ” توسط علی بابا است. این موسسه با هدف رفع نیاز های درمانی خانواده های محروم، به وجود آمده و نقش مهمی در حل مشکلات این خانواده ها ایفا می‌کند.
“سیمرغ” فعالیت خود را با اعزام امدادگر و پزشک داوطلب به مناطق زلزله زده کرمانشاه آغاز کرد. در سال ۹۷، این موسسه به یک چالش مهم برخورد و متوجه شد که ۴ میلیون صندلی در صنعت هوایی کشور خالی مانده است. این موقعیت در حالی اتفاق می افتاد که بسیاری از خانواده ها به دلیل هزینه های سفر، قادر به درمان به موقع فرزندان خود نبودند.
با توجه به این نیاز فوری، علی بابا و تیم موسسه “سیمرغ” تصمیم به گامی بلند برای حل این مشکل گرفتند. این موسسه توانست در دو سال گذشته، هزینه ۴۴۶۵ سفر درمانی را برای افراد مبتلا به بیماری های مختلف مانند سرطان، بیماری های قلبی، کلیوی، اتیسم، ام‌اس، تالاسمی و… تأمین نماید.
کلام پایانی
از مطالبی که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفت می توان متوجه شد که فعالیت در حوزهٔ مسئولیت اجتماعی نه تنها به عنوان یک ابزار بازاریابی کارساز واقع می شود بلکه می‌تواند تأثیر مثبت و پایداری بر روی جوامع و کسب و کار ها داشته باشد. شرکت ها می توانند با اجرای کمپین ها و پروژه های مسئولیت اجتماعی، وفاداری مشتریان و کارکنان خود را افزایش دهند، درآمد و سود خود را افزایش دهند و بهبودی در تصویر برند خود حاصل کنند.
در این راستا، مثال های موفقی مانند کمپین “داستانِ دَستان” از سوی دیجی کالا و تأسیس موسسه “سیمرغ” توسط علی بابا نشان می دهند که شرکت ها با توجه به نیاز ها و مشکلات جامعه، می توانند اقدامات مستقل و خلاقانه ای انجام دهند تا بهبودی در وضعیت اجتماعی و اقتصادی کشور و همچنین تقویت ارتباط با مخاطبان خود را محقق کنند. در مجموع، مشارکت فعال کسب و کار ها در حوزهٔ مسئولیت اجتماعی نه تنها به ارتقاء جامعه کمک می کند بلکه بازدهی بلند مدت برای کسب و کار ها را نیز به همراه دارد. جهت کسب هر گونه اطلاعات در رابطه با کمپین های تبلیغاتی یا تبلیغات محیطی با آژانس تبلیغاتی آرسس خلاقیت هوشمند در ارتباط باشید.